Partneralimentatie is een belangrijk onderwerp indien u gaat scheiden. Er zijn aanzienlijke verschillen tussen de wetgeving en de jurisprudentie in Nederland en in Duitsland. In deze bijdrage leest u waar u op moet letten.
Partneralimentatie Duitsland of Nederland?
Indien uw huwelijk een internationaal tintje heeft en u gaat scheiden dan is de eerste vraag die moet worden opgehelderd welk recht van toepassing is. Bij partneralimentatie is er sprake van een internationaal geval wanneer de echtgenoten in twee verschillende landen wonen. Anders dan op andere gebieden van het internationale familierecht is bijvoorbeeld de nationaliteit van de echtgenoten niet van belang.
Volgens de toepasselijke EU-verordeningen wordt het recht dat van toepassing is op de onderhoudsverplichting bepaald door de gewone verblijfplaats van de onderhoudsgerechtigde. Dit betekent dat – indien de partner die partneralimentatie zou moeten ontvangen (hierna te noemen: de alimentatiegerechtigde) zijn of haar gewone verblijfplaats in Duitsland heeft – het Duitse recht van toepassing is. Indien de alimentatiegerechtigde daarentegen in Nederland verblijft, is het Nederlandse recht van toepassing.
Let wel: in het geval van partneralimentatie kan het toepasselijke recht tussen de partijen worden bepaald door middel van een rechtskeuze. Dit is bijvoorbeeld mogelijk in de huwelijkse voorwaarden.
Wat is Ehegattenunterhalt (partneralimentatie naar Duits recht)?
Partneralimentatie naar Duits recht (hierna te noemen: Ehegattenunterhalt) regelt de familierechtelijke verplichting die ontstaat bij het huwelijk. Echtgenoten zijn elkaar onderhoud verschuldigd. Dit geldt tijdens het bestaande huwelijk, tijdens de periode van scheiding en, onder bepaalde omstandigheden, na de echtscheiding.
Het belangrijkste verschil tussen de Duitse en de Nederlandse alimentatiewetgeving is dat alimentatie in de vorm van Trennungsunterhalt ook verschuldigd is tijdens de scheidingsfase (Trennungszeit), dat betekent dat de wettelijke onderhoudsverplichting in de vorm van Trennungsunterhalt bestaat vanaf het einde van de relatie tot het moment de echtscheiding definitief wordt.
Welke soorten alimentatie zijn er naar Duits recht?
In het geval van alimentatie na het huwelijk wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten alimentatie.
Er bestaat een recht op alimentatie in de volgende gevallen:
- wegens kinderopvang
- wegens ziekte
- wegens werkloosheid
- wegens een gebrek
- voor aanvullend onderhoud
- om redenen van billijkheid
Trennungsunterhalt (partneralimentatie in de scheidingsperiode)
Tijdens de scheidingsperiode, vanaf het einde van de relatie tot het definitieve karakter van de echtscheiding, heeft de alimentatiegerechtigde echtgenoot recht op een passende alimentatie. Het bedrag van de alimentatie hangt af van:
- de economische omstandigheden van de echtgenoten tijdens het huwelijk;
- de duur van het huwelijk; en
- het arbeidsverleden van de persoon die recht heeft op alimentatie.
Bovendien moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:
- de echtgenoten moeten gescheiden leven;
- de ene echtgenoot moet in een slechtere economische positie verkeren dan de andere echtgenoot; en
- de zogenaamde draagkracht moet aanwezig zijn bij degene die onderhoudsplichtig is.
Tijdens de scheidingsperiode moet de financieel zwakkere echtgenoot in staat zijn een levensstandaard te bereiken die vergelijkbaar is met die tijdens het bestaande huwelijk, rekening houdend met de omstandigheden van het geval. Zo moet degene die de alimentatie dient te betalen een bedrag ter hoogte van minimaal € 1.280 overhouden voor zijn of haar eigen onderhoud.
Ehegattenunterhalt (partneralimentatie na de scheiding)
Ehegattenunterhalt is verschuldigd na een wettelijk bindende echtscheiding. De Duitse wetgever stelt dat elk van de gescheiden echtgenoten in beginsel verplicht is in zijn of haar eigen onderhoud te voorzien. Daarom is Ehegattenunterhalt niet altijd verschuldigd na een echtscheiding.
Ehegattenunterhalt na een definitieve echtscheiding is dus alleen verschuldigd indien de alimentatiegerechtigde echtgenoot niet in staat is in zijn eigen levensonderhoud te voorzien. In dit geval dient deze persoon zelf te bewijzen dat hij of zij een gebrek aan verdiencapaciteit (eine fehlende Erwerbsfähigkeit) heeft in een eventuele gerechtelijke procedure. Er worden strenge eisen gesteld aan een gebrek aan verdiencapaciteit.
De meest voorkomende en dus meest relevante aanspraak op Ehegattenunterhalt bestaat wanneer minderjarige kinderen in het huishouden van een ex-partner blijven. De ex-partner wordt dan geacht niet in staat te zijn om voltijds te werken wegens de zorg voor de kinderen.
Tot het kind de leeftijd van drie jaar bereikt, is de ex-partner die voor het kind zorgt, niet verplicht om betaald te werken. Nadat het kind de leeftijd van drie jaar heeft bereikt, kan nog aanspraak worden gemaakt op Ehegattenunterhalt indien daarvoor bijzondere redenen worden aangevoerd. Voorbeelden daarvan zijn indien de zorg voor de kinderen niet is verzekerd of kindgerelateerde redenen die de voortgezette zorg rechtvaardigen door de ex-partner die recht heeft op Ehegattenunterhalt.
Partneralimentatie en kinderalimentatie (Ehegattenunterhalt und Kindesunterhalt)
Indien het inkomen van de onderhoudsplichtige ontoereikend is om zowel Ehegattenunterhalt als kinderalimentatie te betalen, heeft kinderalimentatie altijd voorrang op Ehegattenunterhalt. Kinderalimentatie uit een vorige of latere relatie heeft ook altijd voorrang op Ehegattenunterhalt.
Berekening van partner- en scheidingsalimentatie (Ehegattenunterhalt en Trennungsunterhalt)
Het uitgangspunt voor de berekening van Ehegattenunterhalt is het gecorrigeerde netto-inkomen van de alimentatieplichtige. Het gecorrigeerde netto-inkomen wordt bepaald na aftrek van sociale premies, inkomstenbelastingen, arbeidsgerelateerde uitgaven en ziektekostenverzekering. Ook andere bedragen, waaronder sommige leningsverplichtingen uit de tijd van het huwelijk, moeten wellicht in aanmerking worden genomen.
De berekening van zowel kinderalimentatie als Ehegattenunterhalt is altijd een zaak die individueel bekeken dient te worden, vooral in het geval van Trennungsunterhalt (alimentatie in de periode tussen het verbroken huwelijk en de bindende scheiding).
Als algemene regel geldt dat de partneralimentatie tussen 43% en 45% van het gecorrigeerde netto-inkomen (zoals hiervoor benoemd, na aftrek van diverse zaken) bedraagt. Voordien wordt het voormelde eigen risico van € 1.280,– afgetrokken.
Er zij op gewezen dat rechtbanken in individuele gevallen ook een vordering kunnen verminderen of verhogen. In ieder geval is het mogelijk dat de rechter de alimentatieverplichting beperkt. Er is dus geen vaste periode gedurende welke het Ehegattenunterhalt of elke andere vorm van alimentatie naar Duits recht verplicht is.
Individuele beoordeling partneralimentatie
De vraag of alimentatie is verschuldigd en zo ja, voor welk bedrag en voor welke periode, blijft een zaak die naar omstandigheden kan verschillen. Een individuele beoordeling is noodzakelijk. Heeft u vragen over dit punt of wenst u advies over een eventuele onderhoudsverplichting of alimentatie naar Duits recht? Neemt u gerust contact met ons op, zodat we de juiste oplossing voor uw situatie kunnen vinden.
