Naast het opmaken van een testament is het net zo belangrijk om na te denken over het opstellen van een levenstestament. In een testament regelt u wat er dient te gebeuren in het geval u komt te overlijden, maar wat als u iets gebeurt tijdens leven? Een levenstestament kan dan uitkomst bieden.
Wat is een levenstestament?
Een levenstestament is een testament bij leven, voor het geval u door ziekte of een ongeval niet meer in staat bent uw zaken zelf te regelen. Een levenstestament wordt ook wel een (notariële) volmacht genoemd. In tegenstelling tot een testament dat pas werkt bij uw overlijden, werkt een levenstestament dus gedurende uw leven. Met een levenstestament kunt u de regie over uw leven zo goed mogelijk in eigen handen houden, juist als u dat fysiek of mentaal niet meer kunt.
Een levenstestament voorkomt onderbewindstelling
Indien u wilsonbekwaam wordt, zullen uw naasten een bewind via de rechter dienen aan te vragen om uw zaken namens u te mogen regelen. Uw naasten kunnen niet direct de (praktische) zaken regelen die nodig zijn en zijn vaak weken dan wel maanden bezig met deze procedure. Bovendien dient u voor bepaalde handelingen toestemming aan de rechter te vragen. Bijvoorbeeld voor het doen van schenkingen, het verkopen van uw (aandeel in de) woning of bij grote uitgaven. Een rechter zal dan meebeslissen of u de handeling überhaupt wel mag uitvoeren.
Het belang van een levenstestament
Om deze tijdrovende procedure te voorkomen kunt u bij een notaris een levenstestament laten opmaken. Middels een levenstestament geeft u iemand, een vertrouwenspersoon, de mogelijkheid om namens u handelingen te verrichten. Deze gevolmachtigde kan dan vervolgens alles regelen wat u normaal zelf had moeten regelen. In een levenstestament legt u dan ook vast wie uw financiële, medische en persoonlijke zaken zal gaan regelen als u dit zelf niet meer kunt.
Wanneer treedt het levenstestament in werking?
Nadat u een vertrouwenspersoon hebt aangewezen, kunt u zelf aangeven wanneer deze persoon namens u mag handelen. Is dat direct na het ondertekenen van het levenstestament? Of wenst u dat deze persoon pas namens u mag handelen op het moment dat u wilsonbekwaam bent geworden? Zo kunt u bijvoorbeeld bepalen dat uw partner direct mag handelen, maar dat uw kinderen pas namens u mogen handelen indien u dit zelf niet meer kunt.
Goed om te weten is dat als u ervoor kiest dat een gevolmachtigde direct namens u mag handelen, dit geen invloed heeft op uw eigen handelen. U blijft in zulks geval nog steeds bevoegd om zelf handelingen te verrichten.
Wat mag namens u gedaan worden met een levenstestament?
Een levenstestament is in de basis een onbeperkte volmacht. Alles wat u normaal zelf doet, mag nu via een levenstestament door uw gevolmachtigde worden gedaan. Dit gaat dus heel ver.
Denk onder andere aan:
- het doen van (pin)betalingen tot het verkopen van de woning;
- het doen van IB-aangiften tot het aangaan van overeenkomsten;
- het geven van toestemming voor medische handelingen tot het aanvragen van zorg indien u hulpbehoevend wordt.
Alleen hoogstpersoonlijke handelingen, zoals het opmaken van een testament, zijn uitgezonderd. Wel kunt u in een levenstestament zelf nog beperkingen opleggen. Zo kunt u bijvoorbeeld bepalen dat schenkingen gedaan mogen worden maar enkel aan door u aangewezen personen. Te veel beperkingen zijn echter niet te adviseren. Dan gaat het effect van een levenstestament verloren.
Een levenstestament in het kader van uw onderneming
Ook als ondernemer is het van groot belang om zaken geregeld te hebben als u wilsonbekwaam wordt. Als u ondernemer bent en u uw werkzaamheden (tijdelijk) niet kunt uitvoeren, bestaat er de mogelijkheid om in een levenstestament een ondernemersvolmacht te verlenen. De zaken en de daarmee gemoeide betalingen kunnen hiermee gewoon doorgaan. Zo wordt de continuïteit en het voortbestaan van uw onderneming gewaarborgd.
Een levenstestament in het kader van de eigen bijdrage in de zorg
Een veel gehoorde uitspraak is dat u uw eigen vermogen dient ‘op te eten’ op het moment dat u in een zorginstelling komt en er een eigen bijdrage verschuldigd is. Nu wordt de soep vaak niet zo heet gegeten als zij wordt opgediend. Echter, een levenstestament kan er wel aan bijdragen om uw vermogen tijdens leven te verminderen waardoor er een lagere eigen bijdrage verschuldigd kan worden. Middels een levenstestament kunt u uw gevolmachtigden namelijk de bevoegdheid geven om uw woning te verkopen en schenkingen te doen. Zo wordt uw vermogen tijdens leven verminderd wat tevens weer als gevolg kan hebben dat er een lagere eigen bijdrage verschuldigd wordt. Ook kan het eraan bijdragen dat er bij een overlijden minder erfbelasting verschuldigd is.
Een levenstestament vervangt niet een testament!
Let wel: een levenstestament geldt dus tijdens uw leven en gaat derhalve niet over wat er met uw bezittingen moet gebeuren na uw overlijden. Dat regelt u nog steeds in een testament! Een levenstestament kan wel bijdragen aan vermogensoverdracht tijdens leven zodat uw nalatenschap wat gunstiger vererft. Toch blijft het belangrijk om nog steeds een testament op te maken, zeker als uw insteek het besparen van erfbelasting is. Graag verwijs ik u voor meer informatie hierover naar mijn artikel ‘Erfbelasting besparen met een testament’.
Regel een levenstestament tijdig
Bij een levenstestament is het van belang dat u op tijd in actie komt. U kunt een levenstestament namelijk enkel opstellen op het moment dat u zelf nog wilsbekwaam bent. Tevens is het van belang dat u veel vertrouwen hebt in de persoon die u wenst te benoemen tot uw gevolmachtigde. Zo weet u zeker dat deze persoon uw belangen op een correcte manier behartigt.
Wenst u meer te kunnen lezen over een levenstestament? Dan kunt u de folder uitgegeven door de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie eens doornemen. Of hebt u graag dat wij u begeleiden bij het opstellen van een levenstestament oftewel een (notariële) volmacht? Contacteer ons dan voor het maken van een afspraak. Wij zijn u in deze graag van dienst!
