De vereffening van een negatieve nalatenschap.

| Leestijd: 5 minuten

In het geval van een negatieve nalatenschap, kunnen de aangewezen erfgenamen deze verwerpen of aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving (‘beneficiaire aanvaarding’). Het afwikkelen van een beneficiaire aanvaarde nalatenschap heet vereffening – de wijze hiervan is in de wet geregeld.

Verwerping van de nalatenschap

Na verwerping ben je geen erfgenaam meer. Tenzij je zelf een van de schuldeisers bent, ben je niet langer gerechtigd tot de activa en niet aansprakelijk voor de schulden van de erflater. Ontvang je dan toch nog iets uit de nalatenschap dan is dit een daad van aanvaarding en wordt je daarmee alsnog met je privévermogen aansprakelijk voor de schulden. Stel je prijs op een aandenken aan de overledene, dan is het beter om de nalatenschap beneficiair te aanvaarden.

Beneficiaire aanvaarding van de nalatenschap

Door de nalatenschap beneficiair te aanvaarden kan worden voorkomen dat schuldeisers van de overledene zich kunnen verhalen op het privévermogen van de erfgenaam. Het beneficiair aanvaarden van een nalatenschap geschiedt door het afleggen van een verklaring bij de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene. Zijn er meerdere erfgenamen dan is het verstandig om samen de verklaring af te leggen, de kosten (griffierecht) kunnen dan worden gedeeld. Namens minderjarige erfgenamen of personen die onder bewind staan, kan de nalatenschap alleen beneficiair worden aanvaard. Dit geldt ook wanneer de nalatenschap positief is. Een namens een minderjarige of onder bewindgestelde persoon beneficiair aanvaarde nalatenschap welke positief is, kan vereenvoudigd worden afgewikkeld; daarop zijn de regels van vereffening slechts beperkt van toepassing.

Vereffening

Wordt voor beneficiaire aanvaarding gekozen, dan dient de nalatenschap overeenkomstig een in de wet omschreven procedure te worden afgewikkeld (artikelen 4:202 t/m 226 BW). Deze afwikkeling wordt vereffening genoemd. De  erfgenamen zijn zelf met de vereffening belast. De erfgenamen, maar ook belanghebbende derden (bijvoorbeeld schuldeisers), kunnen aan de rechtbank verzoeken om een (andere) vereffenaar te benoemen. In plaats daarvan kunnen de erfgenamen ook aan bijvoorbeeld een notaris de opdracht geven om de nalatenschap te vereffenen. Dit laatste brengt natuurlijk kosten met zich mee.  Deze kosten komen voor rekening van de erfgenamen. Dit zijn geen kosten van de nalatenschap, maar kunnen soms toch uit de nalatenschap worden betaald.

Boedelbeschrijving

De vereffening vangt aan met het maken van een boedelbeschrijving. Deze geeft een opsomming van alle tot de nalatenschap behorende activa en passiva (schulden). In het kader van de vereffening zullen de activa zoals bijvoorbeeld een auto, de inboedel of een woonhuis liquide moeten worden gemaakt (verkocht) om daarmee de schulden te kunnen voldoen. Bij de verdeling van de opbrengsten dient rekening te worden gehouden met de positie van de verschillende schuldeisers. Schuldeisers kunnen zekerheden hebben bedongen, zoals een hypotheek of pandrecht. Ook is het mogelijk dat er beslagen zijn gelegd of dat de voorrangspositie voortvloeit uit de wet. Zo neemt bijvoorbeeld de belastingdienst een speciale positie in. Om een goed beeld te krijgen van de omvang van de aanwezige schulden zal primair worden gekeken naar de aanwezige administratie van de erfgenaam. Op basis daarvan zullen de bekende schuldeisers moeten worden aangeschreven. Soms is het noodzakelijk om in de krant een oproep te plaatsen om ook onbekende schuldeisers te bereiken. Indien er door de rechtbank een vereffenaar is benoemd, dan zal hiervan sprake zijn.

Afronding van de vereffening

Pas wanneer alle schuldeisers zijn voldaan en er nog iets overblijft, kan dit restant onder de erfgenamen worden verdeeld. Het is echter ook mogelijk dat reeds snel blijkt dat er eigenlijk nauwelijks activa aanwezig zijn, om de schulden te voldoen. In dat geval kan de vereffenaar of een belanghebbende aan de kantonrechter verzoeken de opheffing van de vereffening te bevelen (artikel 4:209 BW). Wanneer er in het kader van de vereffening kosten zijn gemaakt, dan komen deze ten laste van de boedel. Wanneer de omvang van de boedel daartoe onvoldoende is, kunnen deze onder bepaalde omstandigheden toch ten laste van het vermogen van de erfgenamen worden gebracht. Dit is het geval wanneer er tevens erfgenamen zijn welke de nalatenschap wel zuiver hebben aanvaard. Ook indien opzettelijk goederen aan de nalatenschap worden onttrokken of indien de vereffenaar in de vervulling van zijn verplichtingen ernstig tekort is geschoten, kunnen de kosten op het privévermogen worden verhaald.

Conclusie

Dit artikel gaat slechts in op de hoofdlijnen van de vereffening. Onbekendheid met de geldende regelgeving leidt er regelmatig toe dat niet op de juiste wijze wordt vereffend. Hiermee lopen de erfgenamen het risico alsnog in privé te worden aangesproken voor de schulden van de nalatenschap. Wordt u geconfronteerd met een mogelijk negatieve nalatenschap, laat u dan deskundig adviseren, zo kan onnodige schade worden voorkomen.

 

Update: deze blog verscheen voor het eerst op 29 mei 2018 en werd op 25 mei 2021 geactualiseerd.

Beoordeel bericht
0 / 5

Your page rank:

Article Contact Form (Short Form)

Kunnen wij helpen?

Privacy *